Ruimte met zorgen voor de toekomst
De gemeente moet elk jaar een sluitende begroting hebben. Dit betekent dat er niet meer geld uitgegeven wordt dan er binnenkomt. We kunnen ervoor kiezen om de begroting voor volgend jaar sluitend te maken, of we zorgen ervoor dat de begroting voor het laatste jaar van de meerjarenraming (een planning voor meerdere jaren) sluitend is. Normaal doen we beide. Voor deze begroting kiezen we ervoor om de begroting voor 2025 sluitend te maken.
Na 2025 verwachten we namelijk een tekort. Dit komt omdat we vanaf 2026 te weinig geld van de overheid krijgen om onze taken goed uit te voeren. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft gemeenten geadviseerd om dit probleem inzichtelijk te maken in hun meerjarenbegroting. Dit betekent dat we het tekort in de begroting laten staan, zolang de overheid geen extra geld geeft. Deze lijn volgen we ook in deze begroting.
Ontwikkelingen
De plannen van het nieuwe kabinet Schoof zijn nog niet concreet genoeg uitgewerkt op het moment dat we de begroting maken. Daarom is met deze plannen nog geen rekening gehouden in deze begroting. Internationaal zijn er ook onzekerheden, zoals de oorlog in Oekraïne en conflicten in het Midden-Oosten en Afrika. Ook in Nederland merken we steeds meer de gevolgen van de klimaatcrisis. Al deze zaken hebben invloed op de stabiliteit van onze begroting.
Om de stabiliteit van de begroting te verbeteren is het meerjarig investeringsprogramma opnieuw beoordeeld. In het MJIP staan alle investeringen die we verwachten te gaan doen voor uitvoering van onze taken. Het geactualiseerd MJIP is in de begroting verwerkt en borgt dat we deze taken kunnen uitvoeren. Voor de andere onzekerheden volgen we de ontwikkelingen nauwgezet en passen we de begroting zo nodig aan tijdens de voorjaars- en najaarsrapportage.
De toekomst
In deze begroting zijn de eerste stappen gezet in het behoedzamer omgaan met nieuwe ontwikkelingen bij de medebewindstaken, de taken die wij namens het Rijk uitvoeren. Te vaak zijn deze taken aan gemeenten opgedragen zonder adequate financiële compensatie. Waar we in het verleden in de begroting al anticipeerden op mogelijke kostenstijgingen voordat duidelijk was of zo ook daadwerkelijk gecompenseerd gaan worden, kiezen we er nu voor om deze ontwikkelingen te monitoren en pas bij daadwerkelijke afwijkingen bij te stellen.
Het doel hierbij is om bij bezuinigen te kiezen voor de taken die gerelateerd zijn aan het Rijk. Dit geeft ons meer mogelijkheden om de budgetten voor de activiteiten van onze dorpsbewoners te waarborgen en tegelijkertijd te bouwen aan een toekomst waarin we, ondanks het somber perspectief, een positief financieel vooruitzicht kunnen bieden.
Reguliere werkzaamheden
In de begroting staan meestal geen teksten over onze dagelijkse werkzaamheden. Dit betreft bijvoorbeeld het geven van uitkeringen, het verstrekken van paspoorten of het onderhouden van contacten met onze samenwerkingspartners. Deze taken zijn wel opgenomen in de cijfers, maar worden niet apart in de tekst genoemd.
Dat betekent niet dat deze werkzaamheden niet belangrijk zijn, integendeel. In onze verantwoordingsdocumenten, waarin we uitleggen wat we hebben gedaan, komen deze taken duidelijk aan bod. Maar we schrijven elk jaar niet opnieuw dezelfde tekst over wat onze standaard taken zijn.
Aan het begin van elk programma in de begroting geven we wel een korte samenvatting van de belangrijkste dagelijkse werkzaamheden binnen dat programma. Sommige taken, zoals beleidsvoorbereiding en het ondersteunen van het bestuur, noemen we niet in elk programma apart. Toch zijn ook deze werkzaamheden een belangrijk onderdeel van wat de ambtenaren voor de gemeente doen.