Overzicht | Begroting 2022

Wij bewaken en bevorderen rechtsstatelijke en democratische waarden en burgerschap in de samenleving en we hebben een modern bestuur met als kernwaarden transparantie, openbaarheid en resultaatgerichtheid.

Wij betrekken de samenleving meer bij de besluitvorming

Wij organiseren verkiezingen

Wij zorgen dat onze organisatie voldoet aan de AVG, zodat de privacy van burgers gewaarborgd is

Wij hanteren een stappenplan om te voldoen aan de AVG

Opsterland is bestuurlijk zelfstandig en in staat om toekomstige opgaven uit te voeren, zelf of in samenwerking met (keten)partners

De raad houdt sturing op verbonden partijen

In OWO-verband werken wij samen op ambtelijk niveau en trekken wij samen op in regionale verbanden

Via het voorzitterschap van de P10 dragen wij bij aan verbetering van de leefbaarheid van het platteland

Thema Dienstverlening en Organisatie

Doelstellingen

De gemeente heeft de bedrijfsvoering op orde

Invoeren van Anders werken daar waar het past

Visie strategisch vastgoed

Wij versterken het opdrachtgeverschap

Dienstverlening is adequaat en persoonlijk

In 2024 voldoen we aan de Digitale Agenda 2024

Beleidsindicatoren

Verbonden partijen

Vennootschapsbelasting

Onvoorzien

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 1 | Veiligheid

Programma 1 | Veiligheid

Kaderstellende documenten

Thema Openbare orde en veiligheid

Doelstellingen

Wij vergroten het veiligheidsbewustzijn en de zelfredzaamheid van inwoners, ondernemers en bezoekers

We willen het aantal woninginbraken laten dalen of minimaal gelijk houden

Wij pakken vormen van ondermijnende criminaliteit transparant en consequent aan

Het creëren van bewustwording rondom het thema ondermijnende criminaliteit

Wij voorkomen en verminderen overlast

Het realiseren van een daling van het aantal overlastmeldingen

Beleidsindicatoren

Verbonden partijen

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 2 | Verkeer en vervoer

Programma 2 | Verkeer en vervoer

Kaderstellende documenten

Thema Verkeer, vervoer en wegen

Doelstellingen

De 16 dorpen moeten goed toegankelijk zijn

Wij houden de bovengrondse infrastructuur zoals wegen, fiets- en voetpaden en parkeerterreinen in stand voor dagelijks gebruik.

Wij dragen bij aan de provinciale ambitie om 20% minder ongevallen te hebben in 2025

Bij regulier onderhoud aan het areaal verhardingen nemen we daar waar mogelijk maatregelen die de verkeersveiligheid vergroten.

Verbonden partijen

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 3 | Economie

Programma 3 | Economie

Kaderstellende documenten

Thema Werken

Doelstellingen

Ondernemers waarderen het ondernemingsklimaat in Opsterland hoger dan het Friese gemiddelde

Werkbezoeken bij bedrijven en ondernemers

Wij verbeteren de dienstverlening aan ondernemers.

Wij hebben een goed functionerende arbeidsmarkt

In samenwerking met het lokale bedrijfsleven streven we naar een goede lokale economie met een bijpassende arbeidsmarkt.

Wij stimuleren duurzame (circulaire) economie

Transformatie bedrijventerreinen

Wij steunen, waar mogelijk binnen bestaande kaders, slimme initiatieven om te komen tot een circulaire economie

Verbonden partijen

Thema Grondexploitatie - bedrijventerreinen

Thema Grondexploitatie - bedrijventerreinen

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 4 | Onderwijs

Programma 4 | Onderwijs

Kaderstellende documenten

Thema Onderwijs

Doelstellingen

We bieden kinderen een goede startpositie voor het primair onderwijs

Wij herijken het VVE-beleid om een dekkend aanbod voor- en vroegschoolse educatie te kunnen realiseren

We zorgen dat onderwijs bereikbaar is

We organiseren leerlingenvervoer voor leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs

Wij dragen zorg voor veilige kinderopvanglocaties

Wij herijken het beleid toezicht en handhaving WKO

Wij dringen laaggeletterdheid terug

We voeren het actieplan laaggeletterdheid uit

Wij voorkomen verzuim en voortijdig schoolverlaten

We werken samen met RMC Regio De Friese Wouden

Wij zorgen ervoor dat elk kind toegang heeft tot een veilige speelplaats

We herijken de richtlijnen speeltuinbeleid “bûten boartsje yn Opsterlân” en stellen deze opnieuw vast in 2022.

Wij zorgen voor een dekkend aanbod van toegankelijke onderwijsgebouwen

Kindcentrum De Finne - Beetsterzwaag

Kindcentrum De Treffer - Gorredijk

Multifunctionele accommodatie de Tynje

Onderwijshuisvesting BHS

Verkenning huisvestingsscenario’s Ureterp

Wij voeren het integraal huisvestingsplan uit

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 5 | Sport, cultuur en recreatie

Programma 5 | Sport, cultuur en recreatie

Kaderstellende documenten

Thema Cultuur

Doelstellingen

Het cultureel klimaat draagt bij aan de leefbaarheid van Opsterland

Openbare bibliotheken dragen bij aan de participatie van onze inwoners aan de samenleving

Samen met de museum-besturen willen we onderzoeken op welke wijze we de musea toekomstbestendig kunnen maken.

Wij stimuleren en faciliteren culturele initiatieven

Wy wolle de Fryske taal werkenber en tagonklik hâlde

Wy stimulearje dat ús ynwenners en de meiwurkers fan de gemeente Opsterlân it Frysk sprekke en brûke

Thema Toerisme en recreatie

Doelstellingen

We optimaliseren de toeristische mogelijkheden ter versterking van de lokale economie

Impuls openluchtzwembad Dundelle in Bakkeveen

Toeristen worden uitgenodigd om naar Opsterland te komen en om langer te verblijven in onze gemeente

Varen in de Friese wouden: we gaan de faciliteiten aan de wal verbeteren in regionaal verband

We stimuleren de samenwerking in de toeristische regio De Friese Wouden

We verbeteren de fiets-, ruiter- en MTB-netwerken in regionaal verband

We zetten ons in voor het verbeteren van de staat van de fietspaden.

Verbonden partijen

Thema Openbaar groen

Doelstellingen

De openbare ruimte is schoon, netjes, heel en uitnodigend

De openbare ruimte wordt onderhouden conform het beeldkwaliteitsplan

Wateroverlast wordt zoveel mogelijk voorkomen

We faciliteren himmelploegen die vrijwillig zwerfafval opruimen

In Opsterland worden de landschappelijke en cultuurhistorische elementen op juiste waarde geschat

We inventariseren en beschermen gebiedsdekkend de groene en cultuurhistorische structuren

We zetten ons in voor de bescherming en de verrijking van de biodiversiteit

Bij noodzakelijke bomenkap planten wij waar mogelijk en wenselijk nieuwe bomen terug

We beheren ons openbaar groen zodanig dat de biodiversiteit toeneemt

Verbonden partijen

Thema Sport

Doelstellingen

Wij zorgen voor kwalitatief goede sportaccommodaties die bereikbaar zijn voor iedereen

Wij ontwikkelen een nieuwe sportaccommodatie in Gorredijk/Kortezwaag met ruimte voor topsport

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 6 | Sociaal domein

Programma 6 | Sociaal domein

Kaderstellende documenten

Thema Uitvoering sociale wetgeving

Doelstellingen

We willen een afname van 10% van het aantal doorverwijzingen naar de Kredietbank en 20% toename van de inzet van vrijwilligers binnen de schuldhulpverlening

Op basis van de armoedemonitor en de behoeftepeiling actualiseren wij het armoedebeleid, met een focus op kinderen

We zetten een pilot op voor een Geldloket, waar mensen terecht kunnen met vragen over financiën

Wij zetten een netwerkoverleg op met (vrijwilligers)organisaties die betrokken zij bij mensen met financiële problemen

We willen het aantal personen dat onder bewind staat laten afnemen met 20%

We ontwikkelen andere (meer integrale en informele) vormen van ondersteuning op maat

Wij verhogen de uitstroom uit de bijstandsuitkering en verminderen de instroom ten opzichte van de benchmarkgemiddelden

Met de andere gemeenten in Zuidoost-Fryslân stellen we een marktbewerkingsplan op

We brengen voor de werkgeversbenadering in samenwerking met de afdeling Economische Zaken de kansrijke sectoren en bedrijven opnieuw in kaart

We meten onze prestaties op het gebied van werk en inkomen

Wij analyseren wat werkt bij de groep mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en ontwikkelen op basis daarvan een gerichte aanpak

Wij continueren onze inzet 'aan de voorkant' met de aanpak " Meteen in Beweging" en poortwachter

Wij zetten voor uitkeringsgerechtigden leer-werktrajecten op in kansrijke branches als zorg, groen en techniek

Wij willen dat in 2022 30% van de nieuwkomers met een bijstandsuitkering is uitgestroomd naar werk en 60% participeert

Wij verhogen de inzet op een activerend weekvullend programma om te voorkomen dat nieuwkomers langer dan nodig gebruik maken van een uitkering

Wij zetten in op het vinden van taal-werkstages

Wij willen dat meer kinderen meedoen door het bereik van het Kindpakket te vergroten naar 80%

Wij stellen een plan van aanpak op voor het vergroten van de bekendheid en het gebruik van het Kindpakket

Wij willen het aantal personen dat niet meedoet aan de samenleving (trede 1 en 2 van de Participatieladder) terugbrengen tot maximaal 20% van de bijstandspopulatie

De methodiek Mobility Mentoring wordt onderdeel van ons ondersteuningspakket

We voeren de Omgekeerde Toets in binnen de uitvoering; eerst bepalen wat de hulpvrager nodig heeft, dan hoe dit in regelgeving in te passen

Wij onderzoeken hoe wij de tegenprestatie kunnen uitbreiden naar 4 uur per week

Wij willen leven in armoede tegengaan door de verzekeringspositie van mensen met een laag inkomen te verbeteren

Wij voeren een onderzoek uit naar de effectiviteit van de bestaande regeling AV Friso

Verbonden partijen

Thema Maatschappelijke ondersteuning

Doelstellingen

We gaan meer algemene, lokale en toegankelijke voorzieningen realiseren

Wij gaan met dorpen en professionele zorgpartijen in gesprek om te kijken welke voorzieningen (dagbesteding, respijtzorg) lokaal kunnen worden opgezet

Wij faciliteren het langer thuis blijven wonen

We bieden blijversleningen en verzilverleningen aan om gebruik van de Wmo te voorkomen

We informeren inwoners over technische hulpmiddelen

We organiseren individuele voorzieningen op maat voor inwoners die dat nodig hebben

We stimuleren met verschillende voorzieningen/projecten ondersteuning van inwoners door het eigen netwerk

Wij stellen een uitvoeringsprogramma op voor de Visie preventie en welzijn

Wij willen dat minder mensen zich eenzaam voelen

We nodigen elk dorp uit om een netwerkbijeenkomst te organiseren over het welzijnswerk en bespreken daar ook het thema eenzaamheid

Wij willen de 'o-lijn' versterken door vrijwilligers zo goed mogelijk te ondersteunen

Wij gaan de dorpen en bewoners ondersteunen bij de zorg voor elkaar

Verbonden partijen

Thema Jeugdhulp

Doelstellingen

We verbeteren de vroegsignalering van kwetsbare kinderen

We maken een sluitende aanpak door middel van samenwerking rondom de vroegsignalering van het jonge kind.

We ontwikkelen een integrale aanpak tussen onderwijs en de zorg voor jeugd

We spannen ons in voor een aanbod ten aanzien van vrije tijd, sport en specifieke thema’s rondom gamen en mediagebruik, roken, sexting, alcohol en drugs onder andere door middel van voorlichting in het onderwijs.

Wij willen een efficiëntere toegang tot zorg

In de gemeentelijke organisatie borgen we de gemaakte afspraken ten aanzien van inkoop 2022 en contractmanagement

We gaan in de uitvoering onze werkprocessen evalueren en aanpassen aan nieuwe afspraken

We maken gerichter samenwerkings- en resultaatafspraken met zorgaanbieders over tarieven, intensiteiten en wat Jeugd-, Wmo- en Wlz zorg is

We onderzoeken en evalueren de effectiviteit van de toegang

We ontwikkelen een werkwijze voor de samenwerking bij externe verwijzing op hoge intensiteiten

Wij zorgen voor een goede begeleiding van kwetsbare kinderen

We ontwikkelen en monitoren een eenduidige werkwijze voor de indicaties van de jeugdwet

We volgen en begeleiden de jeugdigen die geïndiceerd zijn voor de jeugdwet

Verbonden partijen

Thema Dorpenbeleid en dorpshuizen

Doelstellingen

In elk dorp is een dorpshuisfunctie aanwezig

Wij ondersteunen het in stand houden van dorpshuizen/mfa's

Wij ondersteunen en faciliteren initiatieven vanuit de dorpen

We maken afspraken met plaatselijke belangen over uitvoering van de dorpsvisies

We zetten een dorpsregisseur in

Wij werken samen met de dorpen en plaatselijke belangen

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 7 | Volksgezondheid en milieu

Programma 7 | Volksgezondheid en milieu

Kaderstellende documenten

Thema Milieu

Doelstellingen

Het rioolstelsel is klimaat- en toekomstbestendig

Uitvoeren van het gemeentelijk rioleringsplan

Wij willen de kwaliteit van onze leefomgeving (bodem, lucht en water) verbeteren voor de toekomst

We faciliteren himmelploegen die vrijwillig zwerfafval opruimen

We streven naar het behoud van de duisternis ‘s nachts voor de natuur en de dieren

Wij wijzen zones in het buitengebied aan om de duisternis te vergroten

Verbonden partijen

Thema Gezonde samenleving

Doelstellingen

De ervaren gezondheid van onze inwoners blijft minimaal gelijk ten opzichte van 2016

Het programma Jongeren Op Gezond Gewicht (Sûn Opsterlân) is met drie jaar verlengd en borgen we de uitvoering in actielijn 3 van de preventieagenda

We dringen gericht de gezondheidsachterstanden in Gorredijk terug met de verdere implementatie van Mobility Mentoring in Gorredijk, de inzet van Sûn Opsterlân en de pilot gebiedsgerichte aanpak Gorredijk

We werken in de dorpen op de thema’s van het nationaal preventieakkoord (roken, alcohol en overgewicht) samen met de partijen die de ‘intentieverklaring Sûn Opsterlân’ hebben ondertekend aan een gezonde leefomgeving voor jongeren in Opsterland

We zetten in op gezonde sportverenigingen (roken, alcohol en gezonde kantines). In 2023 zijn alle sportverenigingen in elk geval rookvrij

Wij willen via sport en beweging de gezondheid van onze inwoners bevorderen

Wij zetten buurtsportcoaches in om preventieve programma's voor sport, bewegen en gezondheidsbevordering voor jongeren en ouderen te ontwikkelen en uit te voeren

Wij zetten ons in voor een beter en groter sportaanbod voor mensen met een handicap, door inzet van de buurtsportcoaches en het ondersteunen van Friese campagnes

Verbonden partijen

Thema Duurzaamheid

Doelstellingen

De gemeente geeft het goede voorbeeld op het gebied van duurzaamheid

We vergroenen ons gemeentelijk wagenpark en gereedschap

Wij kopen 100% duurzaam in

Wij verduurzamen onze gemeentelijke gebouwen

Wij geven invulling aan de transitievisie warmte voor onze gemeente

Samen met een aantal dorpen werken we plannen uit om aardgas te besparen.

We doen onderzoek naar de potentie van groen gas.

We faciliteren Wijnjewoude bij de uitvoering van het project aardgasvrije wijken.

Wij zetten in op 100.000 MWh duurzaam opgewekte energie in 2022

We hebben een actieve inbreng in de regionale energiestrategie

We richten een eigen energiebedrijf op

Wij faciliteren initiatieven die bijdragen aan de doelstellingen

Wij zetten in op een energiebesparing van 50.000 MWh in 2022

We geven uitvoering aan de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW)

We monitoren het energiegedrag van onze inwoners

We voeren een communicatiecampagne uit

Wij bieden energie-scans aan voor mienskips-gebouwen

Wij bouwen het energieloket met energiecoaches verder uit

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Programma 8 | Bouwen, wonen en gronden

Programma 8 | Bouwen, wonen en gronden

Kaderstellende documenten

Thema Ruimtelijke ordening

Doelstellingen

Wij kennen functies toe aan de gronden in Opsterland op zodanige wijze dat ze het meest ten opzichte van elkaar tot hun recht kunnen komen.

Borgen erfgoed 2020-2022

Invoering omgevingswet

Opstellen ruimtelijk kwaliteitsbeleid 2022

Wij bevorderen natuurinclusieve landbouw

Wij stellen een omgevingsvisie op in 2021

Thema Wonen

Doelstellingen

Wij hebben een toekomstgericht woonklimaat

Wij faciliteren goed onderbouwde woonplannen in de dorpen

Wij ondersteunen initiatieven van ontwikkelaars en dorpen op basis van de werkelijke woonbehoefte van de dorpen en we onderzoeken de daadwerkelijke realisatie

Verbonden partijen

Thema Grondexploitatie - niet bedrijventerreinen

Doelstellingen

Wij voeren een passend (actief – passief) grondbeleid.

Passend grondbeleid

Beleidsindicatoren

Wat mag het kosten

Toelichting op de financiën

Paragrafen

Lokale heffingen

Lokale heffingen

Kostendekkendheid

Afval en Riolering

Omgevingsvergunningen

Lokale lastendruk

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Inleiding

Risicobeheersing

Weerstandsvermogen

Kengetallen

Toelichting kengetallen

Onderhoud kapitaalgoederen

Onderhoud kapitaalgoederen

Verharding en openbare verlichting

Riolering

Vaarwegen en kunstwerken (water)

Groen

Gebouwen

Financiering

Financiering

Bedrijfsvoering

Bedrijfsvoering

Kaderstellende documenten

Accountantscontrole en rechtmatigheid

Informatiebeveiliging

Rekenkamercommissie Opsterland

Organisatieontwikkeling

Bezuinigingsmogelijkheden

Verbonden partijen

Verbonden partijen

Overzicht verbonden partijen

Grondbeleid

Grondbeleid

Ontwikkelingen grondbedrijf

Projecten

Inleiding

MFA de Tynje

Kindcentrum De Finne - Beetsterzwaag

Zonnepanelen de Wier

Tiny houses Gorredijk

Herinrichting de Brink Bakkeveen

OWO samenwerking

Bestuursovereenkomst

OWO-visie

OWO-afdelingen: het fundament van onze samenwerking

Afdeling Beheer en Registratie (gemeente Ooststellingwerf)

Afdeling Bedrijfsvoering (gemeente Weststellingwerf)

Afdeling Vergunningverlening Toezicht Handhaving (gemeente Opsterland)

Financiële begroting

Overzicht van baten en lasten

Totaaloverzicht per programma

Totaaloverzicht baten en lasten

Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd

Programma 0 - Bestuur en ondersteuning

Programma 1 - Veiligheid

Programma 2 - Verkeer en vervoer

Programma 3 - Economie

Programma 4 - Onderwijs

Programma 5 - Sport, cultuur en recreatie

Programma 6 - Sociaal domein

Programma 7 - Volksgezondheid

Programma 8 - Bouwen, wonen en gronden

Incidentele baten en lasten

Uiteenzetting financiële positie

Balans

EMU-Saldo

Reserves

Voorzieningen

Bijlage: Overzicht geraamde baten en lasten per taakveld

Overzicht geraamde baten en lasten per taakveld